Een idee wordt geboren
De eerste kiem voor het idee om een bedrijfje in koffie te beginnen onstond in de tweede helft van 2008 terwijl mijn man en ik de voorbereidingen aan het treffen waren voor onze bruiloft die in februari 2009 zou gaan plaatsviden. We waren aan het bespreken wat we zouden gaan vragen als huwelijkscadeau; iets praktisch dat lang zou meegaan zodat we onze trouwdag zouden blijven herinneren iedere keer dat we ons cadeau zouden zien. Aangezien we beiden enthousiaste koffiedrinkers zijn en eigenlijk liever espresso drinken dan gewone koffie besloten we onze gasten te vragen om een donatie die we zouden gaan gebruiken om een espressomachine te kopen als ons huwelijkscadeau. En zo gezegd, zo gedaan; het weekend na onze bruiloft gingen we naar de winkel, bekeken alle machines en kwamen thuis met een Quickmill espressomachine inclusief een Quickmill bonenmaler. In de daaropvolgende maanden begonnen we te experimenteren met verschillende koffiebonen die worden verkocht in verschillende winkels in de buurt van waar we wonen en zo leerden we sommige koffies te waarderen terwijl we andere koffies liever uitspuugden. In de zomer van 2009 gingen we naar Ecuador voor ons kerkelijk huwelijk (mijn ouders komen uit Ecuador) en in de weken van voorbereiding in Ecuador voorafgaand aan de bruiloft konden we het niet weerstaan om wat Ecuadoraanse koffies uit te proberen. Hoewel Ecuador internationaal misschien niet zo bekend is als koffieproducerend land proefden we een aantal geweldige koffies en langzaamaan begon het idee te ontstaan dat het leuk zou zijn wat van deze koffies mee naar huis te nemen en weg te geven, of zelfs te verkopen, omdat anderen ongetwijfeld de koffie net zo lekker zouden vinden als wijzelf. Geloof het of niet, tijdens onze huwelijksreis in Ecuador bezochten we enkele koffieproducerende gebieden om te informeren naar de mogelijkheid om koffie uit Ecuador te importeren in Europa. We hadden echter niet echt een plan en daarom hadden we ook niet echt succes.
Leren over koffie
Eenmaal terug thuis groeide het idee verder, van uitzoeken hoe je gebrande koffie kan importeren (een idee dat we al snel verworpen toen we ontdekten dat het een schip 30 dagen kost om van Ecuador naar Nederland te komen zodat de koffie de meeste smaak wel verloren zou hebben tegen de tijd dat het zou aankomen) tot het importeren van groene koffie en het laten branden ergens in Nederland. Om een idee te krijgen wat er nodig is wat betreft groene koffie en koffiebranden spendeerden we meer weekeinden om informatie te vinden. We realiseerden ons dat om groene koffie op de juiste manier gebrand te krijgen we moesten weten hoe we goede groene koffie konden herkennen en dus besloten we om wat cursussen te volgen, onder meer een cursus espresso maken en een cursus koffie branden en cuppen. Uiteindelijk, in de lente van 2010, richtte ik Engrano op als bedrijf, hoewel op dat moment het slechts op papier bestond. We kochten een kleine thuisbrander (een i-Roast 2, een erg lawaaierig apparaatje ) en verzamelden van diverse winkels groene koffie van overal ter wereld om te kunnen experimenteren met koffiebranden in onze eigen keuken. Het was niet zo makkelijk als we hadden gehoopt; het bleek dat het nogal een verschil uitmaakte hoe lang de koffie werd gebrand voor de smaak, en hoewel met de i-Roast 2 het branden minder dan 10 minuten kost was het op een of andere manier onmogelijk om een constante kwaliteit gebrande koffie te krijgen. Misschien was de timing een kwestie van seconden voor het moment om te stoppen met branden, maar hoe dan ook, iedere keer dat we dezelfde koffie brandden smaakte het toch anders. Mijn man bleef zoeken naar informatie en ontdekte dat professionele koffiebranders een aanzienlijke langere brandtijd hebben dan ons kleine apparaat, en dus besloten we om eens uit te proberen de brandtijd op te rekken naar 12-15 minuten door de temperatuur langzamer en geleidelijker te verhogen. Dat bleek de truc te zijn; blijkbaar brandden we te snel want nu konden we een constante kwaliteit maken met aanzienlijk lekkerdere koffie.
Zelf branden of niet zelf branden….
Ondertussen was de zoektocht naar een koffiebranderij gestart, en dat bleek een uitdaging te zijn. In juni 2010 gingen we op vakantie naar Mexico en aangemoedigd door ons recente succes in thuisbranden besloten we wat dagen te besteden aan het uitzoeken van de mogelijkheid om koffie uit Mexico te importeren. We werden bij diverse koffieproducenten heel vriendelijk ontvangen die zeer bereid waren om koffie naar Europa te exporteren, maar helaas waren ze niet erg thuis in de lokale papierwinkel die nodig is om koffie te exporteren. Zo kwamen we thuis met proefmonsters van 4 verschillende Mexicaanse koffies, maar ook met de wetenschap dat koffie exporteren uit Mexico een speciale douane-agent vereist die toestemming heeft van de overheid om de exportpapieren voor koffie te doen. We gebruikten onze proefmonsters om onze vaardigheid in koffiebranden verder te verbeteren, maar besloten om ons voorlopig op Ecuador te richten. Er zijn zat koffiebranderijen in Nederland, maar ze branden allemaal hun eigen koffie en niet voor derden. Na lang zoeken vonden we de website van een koffiebranderij in de buurt van Amsterdam die duidelijk vermeldde dat ze alleen voor derden brandden, ze hadden dus geen eigen koffie op de markt. Helaas, na diverse onbeantwoorde e-mails en pogingen tot telefonisch contact konden we slechts concluderen dat de koffiebranderij niet meer bestond. We waren dus terug bij af. Dit was het moment dat we ons begonnen af te vragen of we misschien, heel misschien, de koffie dan maar zelf moesten gaan branden. We gingen dus op zoek naar koffiebranders, welke merken er zijn en waar ze te koop zijn. We waren met verbijsterd over de prijzen, maar na een paar weken lijkt dat al niet meer zo eng naarmate we meer informatie vezamelden.
Op zoek naar groene koffie
In november 2010 gingen we op bezoek bij mijn ouders in Ecuador en daar besloten we dat een koffiebrander zouden gaan komen om onze eigen koffie te branden. Dus….moesten we groene koffie gaan kopen! We keken in de gouden gids van Guayaquil en ik begon distributeurs van groene koffie te bellen. De meesten waren vriendelijk, maar wilden alleen zaken doen als we tenminsten een container (ongeveer 8000 kg groene koffie) zouden kopen, wat duidelijk meer was dan we wilden. Op aanraden van een vriend vonden we een distributeur die bereid was ons te ontvangen voor een informeel gesprek. We gingen er de volgende dag heen en konden het totaal niet vinden aangezien het niet in de beste buurt van de stad was, maar kwamen er uiteindelijk toch. We werden erg vriendelijk ontvangen, ze toonden ons de koffie die ze hadden, vertelden waar het vandaan kwam, toonden ons een video over de productie en vertelden ons dat ze tot nu toe alleen exporteerden naar de VS maar zeker bereid waren om naar Europa te exporteren voor elke hoeveelheid die we wilden, zelfs als dat maar 1 zak van 69 kg zou zijn. Dat was wat we hoopten en zo werden we uitgenodigd om 2 dagen later terug te komen voor een cupping sessie van diverse koffies die ze hadden zodat we konden kiezen wat we wilden kopen. Zo gezegd, zo gedaan; 2 dagen later stonden we meer dan 4 uur te cuppen en proeven en besloten uiteindelijk om 10 zakken koffie te kopen, bijna 700 kg dus. Best veel, maar aangezien veel export- en importkosten vaste bedragen zijn wilden we deze kosten zo laag mogelijk maken per kilo koffie. We sloten de deal en enigszins duizelig maar gelukkig gingen we terug naar het huis van mijn ouders ons realiserend zonder ons echt te realiseren dat we net een hoop geld hadden uitgegeven aan groene koffie.
En begonnen!
Terug in Nederland werd de verscheping geregeld en de distributeur in Ecuador was bijzonder behulpzaam en geduldig rekening houdend met het feid hoe weinig ervaring we hadden met de import en export. Maar uiteindelijk zat de koffie nét voor de kerst in een boot en konden we 4 weken wachten totdat het zou aankomen in de haven van Rotterdam. Ondertussen moesten we ons brand-probleem oplossen en dus besloten we om wederom serieus te investeren in een koffiebrander. Niet te groot, maar groot genoeg voor continue branden. We haalden hem zelf op bij de importeur die erg behulpzaam was met het in het busje laden van de zware brander. Weer een stukje van de puzzle opgelost. Twee weken later arriveerde de koffie uit Ecuador. Het nam even in beslag om het de grens over te krijgen aangezien we compleet geen idee hadden van de benodigde papieren, maar het lukte. We hadden al opslagruimte geregeld, waarvan we dachten dat het veel groter was dan we nodig hadden, maar we kwamen tot de ontdekking dat 10 zakken koffie eigenlijk best veel is. En dan hebben we het er nog niet over dat de zakken van 69 kg per stuk echt zwaar zijn! Maar, het branden kon nu beginnen!
Sindsdien is Engrano langzaam maar zeker gegroeid. Sommige dingen zijn nu geautomatiseerd,de meeste dingen blijven handwerk, maar ik geniet er elke minuut van.
De volgende grote stap
Engrano heeft lockdowns vanwege covid-19 en snel stijgende prijzen vanwege de energiecrisis overwonnen. Maar wat we niet konden overwinnen, en dat werd elk jaar moeilijker, waren de lange grijze, koude en natte winters in Nederland. En begin 2023 namen we de drastische beslissing om naar Frankrijk te verhuizen. We hebben veel berekeningen gemaakt om er zeker van te zijn dat onze gekke ideeën ook echt uitvoerbaar waren, maar toen we ervan overtuigd waren dat het een goed idee was, hebben we het huis in Nederland verkocht, een nieuw bedrijf in Frankrijk opgericht (weer onder de naam Engrano) en Engrano in Nederland gesloten. En nu branden we dus koffie in Nyons (Drôme) in Zuid-Frankrijk. We zitten midden in onze eerste winter hier en ja, het wordt hier koud. Maar wat een verschil met Nederland: tot begin november konden we onze koffiepauze ’s middags nog buiten zitten. En hoewel het in de winter koud is, is het meestal zonnig terwijl we in Nederland horen over sneeuw en regen en storm. En natuurlijk hopen we dat de lente eerder begint dan we gewend zijn.